Pertsona gor gehienek irakurtzen eta idazten dutenaren %20 baino ez dute ulertzen. Izan ere, zeinu hizkuntza da gorrek informazioa bereganatzeko daukaten baliabiderik onena. Bilboko Ikun enpresak egunotan hain modan jartzen ari diren QR kodeak baliatu nahi ditu idatzitako informazioa zeinu hizkuntzara egokitu eta bideo formatuan entzumen arazoak dituztenei eskaintzeko.
Amagoia Mujika
2012ko Apirilaren 13a
Egoitza Bilbon duen Ikun enpresak proiektu berezi bat dauka esku artean; idatziz dauden edukiak pertsona gorrentzako egokiak eta ulergarriak egitea helburu duen proiektua. Janire Alonso interpretea da eta Iñigo Perez diseinatzaile grafikoa eta teknologia berrietan aditua. Bi mundu elkartu eta biek batera bide interesgarria ibil dezaketela ikusita abiatu dute egitasmoa.
Haurrengan eta hezkuntza munduan dituzte begiak jarrita bereziki. Izan ere, Janire Alonsoren hitzetan «hezkuntza sistemak historian zehar izan dituen gabeziengatik eta egokitzapen faltagatik, entzuleen aldean hezkuntza maila atzeratuagoa daukate pertsona gorrek. Batez ere irakurketa eta idazketa mailan».
Ahozko hizkuntzaren egitura eta zeinu hizkuntzarena erabat desberdinak dira. «Hala ere, gorren hezkuntzan historikoki erabili izan den hezkuntza eredua pertsona entzuleekin erabilitako bera izan da. Ondorioz, pertsona gor batek idatzitako testu bat hartzen duenean –izan gaztelerez, euskaraz edo beste edozein hizkuntzan– ez du apenas ulertzen», jarraitu du Alonsok berak.
Datu orokorren arabera, pertsona gor gehienek irakurtzen eta idazten dutenaren %20 baino ez dute ulertzen. Horregatik, profesionalek garbi dute zeinu hizkuntza dela gorrek informazioa jasotzeko daukaten baliabiderik onena, hori dela hizkuntza bereganatzeko eta ezagutza orokorrak barneratzeko «bitarteko hizkuntza» egokiena. «Hitzak eta esaldi errazak uler ditzake pertsona gor batek. Baina hizkuntzak egitura oso konplexua dauka eta mendeko esaldiekin hasi orduko galdu egiten da. Eta hiztegi mailan ere eskasia dute», agertu du Janire Alonsok. «Egia da urte batzuetatik hona aurrerapenak egin direla eta zeinu hizkuntzako interpretea sartu dela hezkuntzan, baina historikoki hezkuntza sistemak ez dio behar duen garrantzia eman zeinu hizkuntzari eta oraindik asko dago egiteko alor horretan», segitu du. Egin beharreko horietako bat, dagoen hutsunetako bat, materialari dagokiona da, ez baitago zeinu hizkuntzan oinarritutako materialik.
QR sistema
Hartara, eta teknologia lagun, dezente ahaztua izan den kolektibo horrengan jarri dute arreta Ikunekoek. Eta horretarako gaur egun asko zabaltzen ari diren QR sistemak aukeratu dituzte. «QR kodeek web lotura bat bezala funtzionatzen dute. Horiekin web helbide batera irits zaitezke eta gune horretan edozer gauza jar dezakezu: argazkiak, testu idatziak, bideoak... Guk ikusi genuen QR sistema oso erabilgarria izan daitekeela pertsona gorrentzako».
Gero eta gehiago ari dira zabaltzen QR kodeak. «Gaur egun batez ere publizitate mailako erabilpena ematen zaie. Normalean, enpresa baten webgunera zaramatza QR kodeak. Ez zaio benetako erabilgarritasuna ematen. Gure proiektuarekin benetako erabilgarritasuna eman nahi diogu. Gorrek informazioa jasotzeko hainbeste oztopo izanda, aukera paregabea ikusi dugu QR kodeetan modu errazean eta sinplean informazioa berentzat ulergarria den moduan helarazteko».
Ikunekoek proposatzen duten ariketa honakoa da: lehendabizi testua zeinu hizkuntzara egokitu eta hori bideo batean jasotzea; eta, ondoren, QR kode baten bidez testutik bideorako lotura egitea. «Sistema hori erabiliz material didaktikoa zeinu hizkuntzara egokitzea da gure proiektuaren helburua», azaldu du Iñigo Perezek.
Gainera, proposatzen duten ereduak funtzio bikoitza dauka; «batetik, zeinu hizkuntzaren bidez testuaren ulermenean laguntzen dio pertsona gorrari, eta, bestetik, testua bera eskura daukanez, irakurketa ere landu eta hobetu dezake», segitu du Perezek. Beraz, sistema mistoa da proposatzen dutena, bere baitan zeinu hizkuntza eta hizkuntza idatzia hartzen dituena. «Onena izango litzateke pertsona gorrak elebidunak izatea, hau da, ahozko hizkuntzaren eta zeinu hizkuntzaren bidez jasotako informazioa bateratzea. Eta hori da proiektu honen asmoetako bat».
QR kode bat irakurri ahal izateko nahikoa dira telefono edo dispositibo eramangarri bat eta Interneteko konexioa. Badira QR kode irakurgailua daukaten telefonoak edo gailuak eta bestela dohainik aktiba daiteke kodeen irakurketarako aplikazioa. «Telefonoarekin kodea harrapatu eta segundo batzuetan kargatzen du bideoa. Erraza eta azkarra da», esan du Perezek.
Dagoeneko egin dituzte saio batzuk zenbait material didaktiko zeinu hizkuntzara egokitzen. «Abiatzen ari gara, batzuekin eta besteekin hitz egiten. Bizi ditugun garaiotan ez da erraza inor abentura berrietan abiatzea, baina tira. Urtxintxarekin, Ikastolen Elkartearekin, Pirritx eta Porrotxekin aritu gara hizketan eta gustatu zaie ideia. Urtxintxa Bilboko aisialdi eskolarekin bai abiatu dugu elkarlana. Epe laburrean ipuin bilduma bat kaleratuko dute eta ipuin horiek QR kodeak izango dituzte, zeinu hizkuntzara egokitutako bideoetara iristeko», jarraitu du Alonsok.
Bidean abiatzen ari direla esan daiteke, pertsona gorrek bizi duten isolamendua teknologia berrien laguntzarekin hausteko asmoa duen proiektuarekin. «Ez da erraza izango, krisi garaian gutxiengo baten beharrak bigarren maila batera pasatzen direlako», bukatu du Janire Alonsok.
Iturria: Gara
No hay comentarios:
Publicar un comentario